Beth yw CIC?

Beth yw CIC?

Os ydych chi’n ystyried dechrau menter gymdeithasol, gall fod yn anodd gwybod ble i ddechrau neu pa strwythur busnes sy’n iawn i chi.

Gadewch i ni egluro rhai o’r prif fathau o fentrau cymdeithasol –

• Mae Cwmni Buddiannau Cymunedol (CIC) yn gwmni sydd â’r pwrpas o fod o fudd i’r gymuned yn hytrach na budd-ddeiliaid preifat. Nid yw CIC yn elusen ac mae angen ei gofrestru gyda Thŷ’r Cwmnïau. Bwriedir iddynt fod yn hawdd i’w sefydlu ac yn hyblyg i’w gweithredu.
• Mae Sefydliad Corfforedig Elusennol (CIO) yn fath o elusen sydd wedi’i dylunio i fod yn symlach i’w sefydlu na mathau eraill o elusen. Elusennau yn cael eu rheoleiddio gan y Comisiwn Elusennau ac yn elwa o fanteision treth ac ariannol. Mae rhagor o wybodaeth am y gwahanol fathau o elusennau ar wefan gov.uk (EN).
• Sefydliad sy’n bodoli i ddiwallu anghenion cyffredin ei aelodau yw menter gydweithredol. Mae’n eiddo ar y cyd ac yn cael ei redeg yn gyfan gwbl gan yr aelodau hynny.

Rydyn ni’n mynd i ganolbwyntio ar CIC yn yr erthygl hon, ond os ydych chi am ymchwilio’n ddyfnach i’r gwahanol fathau o strwythurau elusennol, gwyliwch y weminar hon (EN) gyda’n tîm a Colin McNally o CJM Accountancy. Mae’n llawn manylion defnyddiol a chyngor i’ch helpu i wneud eich penderfyniad.

Dewis rhwng CIC a CIO?

Os nad ydych chi’n siŵr pa lwybr i’w ddewis, peidiwch â phoeni. Mae’n weddol syml newid o CIC i CIO os ydych chi’n penderfynu bod buddion strwythur elusennol yn werth chweil i’ch menter gymdeithasol.

Emily Connally sy’n arwain y Cherwell Collective CIC, sy’n anelu at leihau ôl troed carbon y gymuned drwy greu seilwaith i gefnogi economi gylchol. Dysgodd am Gwmnïau Buddiannau Cymunedol wrth ymchwilio i wahanol fathau o strwythur cwmni.

Dywedodd hi: “Fe ddysgon ni fod yna broses uniongyrchol o sefydlu CIC felly mae’n cael ei ystyried yn gwmni di-elw ac mae’n hawdd symud y cwmni hwnnw i elusen yn ddiweddarach, sef rhywbeth yr oeddem eisiau ei gael fel opsiwn. Roedd hynny’n gwneud strwythur y CIC yn ddeniadol iawn”.

Mae Cordelia Richman yn rhedeg yr elusen Jetty Lane sy’n codi arian ar gyfer canolfan gymunedol i frwydro yn erbyn amddifadedd diwylliannol ac annog cysylltiadau rhwng cenedlaethau. Dechreuodd Jetty Lane fel CIC a throsglwyddodd i CIO ar ôl i gyfreithwyr ddweud y byddai’n haws sicrhau ariannu fel elusen.

Eglura Cordelia: “Yn dilyn dymchwel Canolfan Ieuenctid Woodbridge yn 2016, daeth grŵp o bobl â meddylfryd cymunedol at ei gilydd i achub y safle rhag cael ei ddatblygu ac adfer cyfleuster ieuenctid yno. Rhoddodd y Cyngor Sir flwyddyn i ni lunio Cynllun Busnes hyfyw, ac roedd hyn yn golygu bod angen i ni sefydlu mudiad di-elw addas cyn gynted â phosibl.

Sut i gychwyn arni

Os ydych chi wedi penderfynu sefydlu CIC, darllenwch drwy adran ‘Setting up a social enterprise’ (EN) ar wefan Gov.uk i nodi eich camau nesaf.

• Canllaw cam wrth gam manwl gan 1^st Formations (EN)
• CIC information on GOV.UK (EN)

Bydd angen i chi ysgrifennu ‘datganiad buddiannau cymunedol’, sy’n amlinellu’r weledigaeth ar gyfer eich busnes a’r hyn yr ydych yn bwriadu ei wneud.

Efallai y byddwch am estyn allan at eraill i gael cymorth a chyngor cyn dechrau eich cais. Yn aml mae cefnogaeth ar lefel leol, megis y grwpiau yn Swydd Rydychen yr ymgynghorodd Emily â nhw. Os ydych yn chwilio am gymorth ychwanegol, cysylltwch â’ch Datblygwr Rhwydwaith Cymunedol lleol a gallwn helpu i’ch rhoi mewn cysylltiad â rhywun sydd wedi bod trwy’r profiad o’r blaen.

Get in touch (EN)