Beth yw CIC?
CIC yw Cwmni Buddiannau Cymunedol. Darganfyddwch fwy am gwmnïau buddiannau cymunedol, pryd a sut y dylech chi sefydlu un ac awgrymiadau gwych gan bobl anhygoel sy'n rhedeg CIC.
![Volunteers eating and talking](https://www.edenprojectcommunities.com/wp-content/uploads/2023/02/mhorwood_big_lunch_050621_104.jpg)
Beth yw CIC?
Os ydych chi’n ystyried dechrau menter gymdeithasol, gall fod yn anodd gwybod ble i ddechrau neu pa strwythur busnes sy’n iawn i chi.
Gadewch i ni egluro rhai o’r prif fathau o fentrau cymdeithasol –
- Mae Cwmni Buddiannau Cymunedol (CIC) yn gwmni sydd â’r pwrpas o fod o fudd i’r gymuned yn hytrach na budd-ddeiliaid preifat. Nid yw CIC yn elusen ac mae angen ei gofrestru gyda Thŷ’r Cwmnïau. Bwriedir iddynt fod yn hawdd i’w sefydlu ac yn hyblyg i’w gweithredu.
- Mae Sefydliad Corfforedig Elusennol (CIO) yn fath o elusen sydd wedi’i dylunio i fod yn symlach i’w sefydlu na mathau eraill o elusen. Elusennau yn cael eu rheoleiddio gan y Comisiwn Elusennau ac yn elwa o fanteision treth ac ariannol. Mae rhagor o wybodaeth am y gwahanol fathau o elusennau ar wefan gov.uk (EN).
- Sefydliad sy’n bodoli i ddiwallu anghenion cyffredin ei aelodau yw menter gydweithredol. Mae’n eiddo ar y cyd ac yn cael ei redeg yn gyfan gwbl gan yr aelodau hynny.
Rydyn ni’n mynd i ganolbwyntio ar CIC yn yr erthygl hon, ond os ydych chi am ymchwilio’n ddyfnach i’r gwahanol fathau o strwythurau elusennol, gwyliwch y weminar hon (EN) gyda’n tîm a Colin McNally o CJM Accountancy. Mae’n llawn manylion defnyddiol a chyngor i’ch helpu i wneud eich penderfyniad.
Pam sefydlu CBC?
Mae ffurfio CIC yn rhatach ac yn gyflymach na sefydlu math arall o fenter gymdeithasol.
Unwaith y byddwch wedi cofrestru’ch CIC gyda Thŷ’r Cwmnïau, gallwch ddechrau gweithredu ar unwaith, ond gall gymryd llawer mwy o amser i gofrestru gyda’r Comisiwn Elusennau. Hefyd, dim ond un cyfarwyddwr sydd ei angen arnoch i gychwyn CIC, yn hytrach na’r tri Ymddiriedolwr sy’n ofynnol ar gyfer elusennau.
O gymharu â CIO ac elusennau eraill, mae llai o ofynion adrodd a mwy o hyblygrwydd yn y ffordd yr ydych yn rhedeg eich busnes. Ond un anfantais yw nad ydych yn gymwys i gael grantiau ac ariannu sydd ar gael i elusennau.
Dewis rhwng CIC a CIO?
Os nad ydych chi’n siŵr pa lwybr i’w ddewis, peidiwch â phoeni. Mae’n weddol syml newid o CIC i CIO os ydych chi’n penderfynu bod buddion strwythur elusennol yn werth chweil i’ch menter gymdeithasol.
Emily Connally sy’n arwain y Cherwell Collective CIC, sy’n anelu at leihau ôl troed carbon y gymuned drwy greu seilwaith i gefnogi economi gylchol. Dysgodd am Gwmnïau Buddiannau Cymunedol wrth ymchwilio i wahanol fathau o strwythur cwmni.
Dywedodd hi: “Fe ddysgon ni fod yna broses uniongyrchol o sefydlu CIC felly mae’n cael ei ystyried yn gwmni di-elw ac mae’n hawdd symud y cwmni hwnnw i elusen yn ddiweddarach, sef rhywbeth yr oeddem eisiau ei gael fel opsiwn. Roedd hynny’n gwneud strwythur y CIC yn ddeniadol iawn”.
Mae Cordelia Richman yn rhedeg yr elusen Jetty Lane sy’n codi arian ar gyfer canolfan gymunedol i frwydro yn erbyn amddifadedd diwylliannol ac annog cysylltiadau rhwng cenedlaethau. Dechreuodd Jetty Lane fel CIC a throsglwyddodd i CIO ar ôl i gyfreithwyr ddweud y byddai’n haws sicrhau ariannu fel elusen.
Eglura Cordelia: “Yn dilyn dymchwel Canolfan Ieuenctid Woodbridge yn 2016, daeth grŵp o bobl â meddylfryd cymunedol at ei gilydd i achub y safle rhag cael ei ddatblygu ac adfer cyfleuster ieuenctid yno. Rhoddodd y Cyngor Sir flwyddyn i ni lunio Cynllun Busnes hyfyw, ac roedd hyn yn golygu bod angen i ni sefydlu mudiad di-elw addas cyn gynted â phosibl.
Roedd yn ymddangos mai CIC oedd yr opsiwn cyflymaf a hawsaf, ac roedd hynny’n gywir. Roedd 5 ohonom, fe drefnom y gwaith papur ein hunain, talu’r ffi hynod resymol a chawsom ein corffori’n brydlon.
Cordelia Richman, Jetty Lane
Straeon Emily a Cordelia
![People sat at a long table with a red tablecloth under colourful bunting. They are smiling at the camera, holding their drinks up and generally enjoying themselves.](https://www.edenprojectcommunities.com/wp-content/uploads/2023/08/IMG-20230507-WA0000-1-640x790.jpg)
From CIC to charity… creating a new community hub
When Cordelia Richman moved from Peckham, London, to a small market town in Suffolk, she was determined to carry her passion for volunteering into…
![Woman next to plants](https://www.edenprojectcommunities.com/wp-content/uploads/2023/02/mhorwood_big_lunch_050621_065-640x426.jpg)
How Cardiff Salad Garden CIC support their volunteers
Cardiff Salad Garden, a Community Interest Company (CIC) combining growing organic, fresh salad with working with disadvantaged people, were keen to organise a Big…
![Emily smiling at the camera with a plate of vegetables.](https://www.edenprojectcommunities.com/wp-content/uploads/2023/03/Emily-Connally-640x853.jpg)
Reducing waste with Cherwell Collective
Emily Connally is the founder of Cherwell Collective, a community interest company using the principles of a circular economy to empower local people to…
Awgrymiadau da gan ein sylfaenwyr CBC
Fe ofynnom i Cordelia ac Emily rannu eu hawgrymiadau da os ydych yn ystyried sefydlu CIC.
- Mae llawer o ganllawiau ar-lein ac os ydych yn ofalus ynghylch cadw cofnodion cywir, yn enwedig cyfrifon, ni ddylech gael unrhyw broblemau.
- Cael bwrdd sy’n credu yn eich gweledigaeth. Gallwch bob amser gael arbenigwyr sy’n gweithio ochr yn ochr â’r bwrdd ond mae’n bwysig iawn yn y dyddiau cynnar hynny bod y CIC yn cael ei lywio gan weledigaeth glir. Meddyliwch am yr hyn yr hoffech ei gyflawni a sut y gall cael cwmni eich helpu i gyrraedd yno, a gwnewch yn siŵr bod eich bwrdd yn gweld y weledigaeth honno hefyd.
- Mae adnoddau gwych ar gael ar wefan gov.uk ac maent yn gwneud y broses yn syml iawn. Fe wnaethom hefyd fynychu hyfforddiant a gweithdai a defnyddio adnoddau sydd ar gael yn lleol i geisio sicrhau ein bod yn deall yr hyn yr oeddem yn ei wneud.
Sut i gychwyn arni
Os ydych chi wedi penderfynu sefydlu CIC, darllenwch drwy adran ‘Setting up a social enterprise’ (EN) ar wefan Gov.uk i nodi eich camau nesaf.
Bydd angen i chi ysgrifennu ‘datganiad buddiannau cymunedol’, sy’n amlinellu’r weledigaeth ar gyfer eich busnes a’r hyn yr ydych yn bwriadu ei wneud.
Efallai y byddwch am estyn allan at eraill i gael cymorth a chyngor cyn dechrau eich cais. Yn aml mae cefnogaeth ar lefel leol, megis y grwpiau yn Swydd Rydychen yr ymgynghorodd Emily â nhw. Os ydych yn chwilio am gymorth ychwanegol, cysylltwch â’ch Datblygwr Rhwydwaith Cymunedol lleol a gallwn helpu i’ch rhoi mewn cysylltiad â rhywun sydd wedi bod trwy’r profiad o’r blaen.
![Blwch post gyda thag yn dweud 'Caru dy gymdogaeth'](https://www.edenprojectcommunities.com/wp-content/uploads/2023/03/postbox-scaled-640x960.jpg)
Cefnogwch eich cymuned
Os ydych chi’n angerddol am gael effaith gadarnhaol yn eich cymuned, beth…
![Menyw yn gweithio mewn llyfr nodiadau](https://www.edenprojectcommunities.com/wp-content/uploads/2023/03/T1_6546_0-640x427.jpeg)
Dechreuwch brosiect cymunedol
Cael effaith gadarnhaol yn eich cymuned trwy ddechrau prosiect i gefnogi eraill.…
![Potiau terracotta bach gyda chyflenwadau crefft fel pompomau a sisyrnau](https://www.edenprojectcommunities.com/wp-content/uploads/2023/03/T1_4827-2-640x427.jpg)
Syniadau ac adnoddau
Porwch ein hysbrydoliaeth am brosiectau cymunedol, syniadau ar gyfer eich grŵp neu…
![Eden Project Communities team standing in a biome at the Eden Project.](https://www.edenprojectcommunities.com/wp-content/uploads/2023/03/Team-photo-at-Eden-2023-scaled-640x480.jpg)
Meet the team
Our team is made up of lovely people who know what it…